Năm 2019 không phải là năm thành công rực rỡ của điện ảnh thế giới, khi doanh thu bán vé không thực sự khả quan từ những bộ phim đi theo lối mòn quen thuộc. Tuy nhiên, dòng phim kinh dị đã khởi sắc khi bất ngờ trở thành những điểm sáng doanh thu, lấp lánh tựa như ngọn hải đăng thập niên 90 giữa biển khơi nước Anh. Chuyên Phim mời bạn tham khảo những thông tin hấp dẫn bên dưới!
Sự trỗi dậy của dòng phim kinh dị
Ba nhân tố tiềm năng đem lại sự phong phú và hồi sinh cho điện ảnh Hollywood xuất phát từ những đạo diễn độc lập theo đuổi dòng phim kinh dị. Họ đã khiến các nhà phê bình tại Liên hoan phim Sundance phải trầm trồ trước khi khẳng định vị thế vững chắc tại Hollywood.
Midsommar, Us và The Lighthouse được phát hành và sản xuất bởi các công ty khác nhau, với những chiến lược truyền thông đa dạng và vào các thời điểm không trùng lặp. Dù vậy, cả ba phim đều kiên định với hướng đi nghệ thuật độc đáo, không tuân theo bất kỳ công thức có sẵn nào. Điều này thể hiện sự thay đổi tại Hollywood – nơi từng cho rằng các yếu tố này không còn sinh lợi. Ari Aster, Robert Eggers và Jordan Peele đã chứng minh rằng điều ngược lại hoàn toàn đúng. Với vai trò biên kịch kiêm đạo diễn, họ đã quyết định khẳng định tên tuổi qua thể loại phim vốn được cho là giải trí nhất thời.
Công thức chung của phim kinh dị thường do các tổ chức tiếp thị điện ảnh định hình, họ tìm cách nhồi nhét những yếu tố căn bản sao cho chúng phù hợp với khái niệm tưởng như sáng tạo. Phim kinh dị thường có chi phí sản xuất thấp, dễ thu hút người xem và mang đến trải nghiệm sợ hãi nguyên sơ.
Trong bối cảnh Martin Scorsese mô tả về một nền nghệ thuật “hung bạo và khắc nghiệt,” không có gì chắc chắn rằng các đạo diễn mới nổi sẽ chọn phim kinh dị làm bước khởi đầu sự nghiệp. Ngay cả khi thể loại này dễ thu lợi cao hơn so với các thể loại khác. Đây là thách thức mà các diễn viên siêu anh hùng cũng phải đối mặt khi bước ra khỏi vùng an toàn của thương hiệu bản thân: Khi bạn đi khỏi con đường được định sẵn, thành công đã qua không đảm bảo tiềm năng tài chính tương lai.
Tất nhiên, Ari Aster, Robert Eggers và Jordan Peele đã tìm cách phá vỡ giới hạn vốn dĩ của dòng phim kinh dị. Với tầm nhìn và cách tiếp cận riêng biệt, họ tận dụng vẻ ngoài kinh dị như một con ngựa thành Troy để thu hút khán giả rồi lồng ghép những yếu tố nhân văn khó lường. Do đó, để phát triển bền vững, ngành công nghiệp điện ảnh cần tạo cơ hội cho những đạo diễn có cá tính theo mọi cách có thể.
Rober Eggers cùng ngọn hải đăng ma mị
Vấn đề với dòng phim kinh dị hiện đại là sự bó buộc, ngay cả những phim có triển vọng nhất cũng có thể gặp hạn chế ở một vài khía cạnh.
“Nếu The Lighthouse không được phân loại vào một thể loại cụ thể nào, tôi e rằng việc gọi vốn sẽ khó khăn. Xét trên lý thuyết, có vẻ như Midsommar và Us có khả năng…
, Eggers chia sẻ với Indiewire khi bộ phim của anh thu về $7 triệu từ các buổi chiếu giới hạn.
RT Features, công ty sản xuất The Witch, đã thực hiện dự án The Lighthouse cùng ngân quỹ từ Regency Enterprises và A24 phân phối. Robert Eggers bày tỏ sự vui mừng về thành công của The Lighthouse, cho rằng mọi người sẵn sàng hợp tác nhờ tác phẩm The Witch. Eggers cũng có cơ hội thể hiện phong cách cá nhân qua từng khung hình.
“Với tôi, The Witch là phim kinh dị, nhưng nhiều người không nghĩ vậy vì phim không đáng sợ. Trái lại, The Lighthouse không phải là phim kinh dị; chỉ là sử dụng một số yếu tố kinh dị để truyền tải một câu chuyện khác”, Robert Eggers chia sẻ.
Dù thế nào, Eggers hiểu rằng nỗi sợ trong The Lighthouse cần được tối đa hóa để thu hút một thành phần khán giả khó tính hơn, vượt lên trên sự thu hút từ diễn xuất của Robert Pattinson. The Lighthouse phải thừa hưởng những yếu tố khiến The Witch được yêu thích, đồng thời phải sáng tạo thêm điều mới mẻ.
Bên cạnh việc đáp ứng giá trị nghệ thuật của một phim arthouse, đạo diễn của The Lighthouse cũng kỳ vọng sẽ thu lợi nhuận từ nó. Eggers lo ngại khi chọn tông trắng đen cho phim, vì điều này có thể là rào cản đối với khán giả.
“Tôi luôn tự hỏi làm thế nào để thương mại hóa The Lighthouse. Có nên thêm quái vật kinh dị không. Nghe có vẻ lạ, nhưng tôi cố không tiết lộ quá nhiều qua trailer, trong khi cân nhắc kỹ hình ảnh để giúp A24 thu về lợi nhuận”, Robert Eggers nói.
Hiện tại, Robert Eggers đã thu về thành công thương mại và danh tiếng với The Lighthouse. Thách thức lớn nhất với anh là tiến xa hơn trong sự nghiệp đạo diễn phim kinh dị. Anh mong muốn thực hiện những dự án có phần mainstream hơn nhưng vẫn thể hiện được cá tính. Vì thế, Eggers thừa nhận tự mình sẽ không dấn thân vào các bộ phim tốn kém, mà lựa chọn khôn ngoan là những dự án nhỏ hơn nhưng có thể kiểm soát.
“Tôi thích xem phim kinh dị nhưng không mấy hứng thú với thể loại này. Tôi thích hơi hướng cổ điển, không khí của lịch sử”, Robert Eggers tiết lộ về dự án The Northman, series về người Viking mà anh đang thực hiện.
Ari Aster sử dụng kinh dị để kể chuyện
Ari Aster nhận ra rằng mình không đủ tiền để mua một ngôi làng gần Budapest để làm phim tình cảm lãng mạn. Vì vậy, kinh dị tạo ra lợi nhuận tốt hơn. Đạo diễn của Midsommar đã chia sẻ rằng anh viết nhiều kịch bản trước khi công chiếu Hereditary. Trong thời gian đó, Aster nhận ra anh không viết kịch bản chỉ để làm ra những phim rẻ tiền và càng không phải là những phim chỉ kiếm lời., Eggers nói với Indiewire sau khi bộ phim của anh thu về $7 triệu nhờ các buổi công chiếu giới hạn.
RT Features, đơn vị sản xuất The Witch, đã phát triển dự án The Lighthouse với vốn từ Regency Enterprises và A24 đảm nhiệm phân phối. Robert Eggers bộc lộ sự hài lòng về thành công của The Lighthouse, và nhấn mạnh rằng thành quả của The Witch đã thu hút sự hợp tác. Eggers cũng có dịp phô diễn cá tính qua từng phím ảnh.
“Đối với tôi, The Witch là một bộ phim kinh dị, dù nhiều người không nghĩ thế vì không thấy sợ hãi. Ngược lại, The Lighthouse không được tạo ra như một phim kinh dị; chỉ là có một số yếu tố rùng rợn để kể chuyện,” Robert Eggers nói.
Dù có là thể loại nào, Eggers nhận ra cần khai thác tối đa yếu tố kinh dị của The Lighthouse để hấp dẫn nhóm khán giả khó tính hơn, vượt khỏi sức hút từ diễn xuất của Robert Pattinson. The Lighthouse phải tiếp nối thành công của The Witch và cần phải đổi mới.
Bên cạnh ý nghĩa nghệ thuật của phim arthouse, đạo diễn của The Lighthouse cũng muốn thu lợi từ tác phẩm. Eggers lo ngại việc phim sử dụng tông trắng đen làm hạn chế sự tiếp cận của khán giả.
“Tôi luôn tự hỏi làm sao thương mại hóa The Lighthouse. Có cần thêm yếu tố quái dị không? Nghe lạ đời thật, nhưng tôi tránh tiết lộ quá nhiều trong trailer và cẩn trọng trong việc chọn hình ảnh để đảm bảo A24 có lợi nhuận,” Robert Eggers bày tỏ.
Hiện tại, Robert Eggers đã đạt được thành công thương mại và tạo dựng tên tuổi với The Lighthouse. Điều anh đối mặt là làm thế nào phát triển sự nghiệp đạo diễn phim kinh dị. Vị đạo diễn này muốn tạo ra những dự án phổ biến hơn nhưng vẫn thể hiện phong cách riêng. Vì vậy, Robert Eggers khẳng định sẽ không tham gia các dự án tốn kém một cách vô lý, mà nên chọn những tác phẩm nhỏ hơn, có thể kiểm soát được, là hướng đi thông minh.
“Tôi thích phim kinh dị nhưng không có đam mê đặc biệt với thể loại này. Tôi yêu thích những gì thuộc về lịch sử, không khí cổ điển,” Robert Eggers tiết lộ về The Northman, loạt phim về Viking mà anh đang thực hiện.
Ari Aster sử dụng kinh dị để kể câu chuyện
Ari Aster nhận ra rằng anh không đủ khả năng tài chính để mua cả một ngôi làng gần Budapest để làm phim hài lãng mạn. Vì vậy, phim kinh dị mang lại lợi nhuận tốt hơn nhiều. Anh chia sẻ rằng trước khi ra mắt Hereditary, anh đã viết rất nhiều kịch bản khác. Trong quá trình đó, Aster nhận ra rằng anh không viết kịch bản chỉ để làm phim rẻ tiền và không vì mục đích chỉ kiếm lời.sử dụng chất kinh dị để soi chiếu những vấn đề xã hội. Ảnh: IMDb.
Với hàng trăm nghìn USD đầu tư, Ari coi trọng sự thẩm mỹ trong từng thước phim. Thể loại kinh dị đem lại cho anh động lực để thử nghiệm và anh đã đạt được thành công.
Ari Aster chia sẻ rằng Midsommar là kịch bản đầu tiên mà anh nhận nhiệm vụ viết. Ý tưởng của Midsommar đã tồn tại từ lâu, trước khi Ari Aster khẳng định mình là một đạo diễn phim kinh dị nổi bật.
“Dù Hereditary có chút đẫm máu, nhưng theo tôi, nó khá nhẹ nhàng để được xem là phim kinh dị. Trong khi đó, Midsommar mang trong mình nét đặc trưng của phim kinh dị thực thụ, hòa lẫn sắc thái cổ tích”, Ari Aster hài hước cho biết.
Midsommar khắc họa những khủng bố giáo phái và kết cấu kiểu slasher, lấy yếu tố kinh dị làm công cụ dẫn dắt. Câu chuyện được tô điểm bởi nắng ấm, xoay quanh một đôi tình nhân và nhóm bạn đến một ngôi làng tách biệt ở Thụy Điển, nơi có lễ hội giáo phái huyền bí. Midsommar không định hướng dọa khán giả theo kiểu truyền thống, mà nó gợi lên những ám ảnh về sự kết thúc, và biến chúng thành nguồn cảm hứng cho một khởi đầu mới. Có ý kiến lo ngại rằng thành công của Midsommar sẽ đóng khung Aster như một đạo diễn chỉ biết nói về đau thương, cái chết hay giáo phái. Tuy nhiên, Ari Aster cảm thấy tự tin hơn rất nhiều.
“Hereditary đã khiến tôi nhận ra rằng dòng phim kinh dị có sức mạnh kết nối mọi người hơn tất cả. Tuy nhiên, người làm phim kinh dị dễ bị cuốn vào khuôn sáo, như thể bạn phải vượt qua ranh giới sợ hãi đã định trước. Đối với tôi, Midsommar theo đuổi hướng đi của kinh dị dân gian, điều này khiến không ít người cảm thấy không tự nhiên. Nhưng thông điệp tôi muốn truyền tải chính là mối quan hệ giữa các nhân vật”, Ari Aster chia sẻ.
Jordan Peele và sở thích thử thách khán giả
Jordan Peele thường dùng yếu tố kinh dị như con ngựa thành Troy để gây bất ngờ cho người xem khi họ không chuẩn bị. Get Out minh chứng rõ nét cho cách tiếp cận này, bộ phim phủ một tấm màn kinh dị, truyền tải thông điệp sâu sắc về nạn phân biệt chủng tộc tại Mỹ. Dù khán giả không bất ngờ về chủ đề phim, Get Out lại phơi bày những tội lỗi căn bản và cảm xúc chân thành hơn so với các phim thẳng thắn khác.
Chỉ với ngân sách khoảng $4,5 triệu cho Get Out, Jordan Peele đã thu về $255,5 triệu lợi nhuận cùng đề cử Phim hay nhất tại Oscar, đánh dấu thành công với một tác phẩm anh hoàn toàn điều khiển. Trong lĩnh vực truyền hình, Jordan Peele chỉ đạo phần tái khởi động của series The Twillight Zone, gây ấn tượng mạnh với người hâm mộ dòng phim khoa học giả tưởng. Đối với đạo diễn của Us, việc xác định hình ảnh bản thân là người làm phim kinh dị dường như rất quan trọng.
kinh dị về các vấn đề xã hội. Ảnh: IMDb.
“Tôi là một người mê phim kinh dị, nên khi cảm thấy Get Out chưa đạt sự kinh dị mà tôi mong đợi, tôi có chút thất vọng. Tôi chỉ muốn làm phim kinh dị đúng nghĩa,” Jordan Peele chia sẻ với Rolling Stones.
Với Us ra mắt vào năm ngoái, bộ phim đã thể hiện một cách rõ nét hơn thể loại kinh dị mà Jordan Peele hướng tới trên màn ảnh rộng. Đồng thời, Us sử dụng chất liệu kinh dị để mở rộng cách đối diện với những đứt gãy trong xã hội. Us được ví như một ngôi nhà gương, lôi cuốn khán giả vào để tự nhìn lại chính mình. Bộ phim còn kết hợp những mô tuýp kinh dị quen thuộc (mặt nạ, giọng nói rùng rợn, đâm chém máu me) trong nhận thức về vấn đề giai cấp và giấc mơ Mỹ dang dở.
Us thực sự trở thành con gà đẻ trứng vàng cho Jordan Peele, thu về $255,1 triệu lợi nhuận. Tác phẩm này của anh trở thành hiện tượng bom tấn dù không theo bất kỳ công thức Hollywood nào. Us thành công vượt bậc không chỉ vì nỗi sợ được truyền tải xuất sắc, mà còn vì khả năng kết nối con người với những nỗi sợ tầm thường trong cuộc sống.
Bất kỳ đạo diễn tài năng nào đang nổi cũng phải đối mặt với những lựa chọn: Họ có thể lặp lại thành công đã có, hoặc thử nghiệm những điều mà khán giả chưa biết rằng họ muốn khám phá. Những bộ não sáng tạo đứng sau The Lighthouse, Midsommar, Us minh chứng cho việc đạo diễn sử dụng chất liệu kinh dị để tạo nên khác biệt. Khi các nhà đầu tư và phân phối phim để đạo diễn tự do phát huy sáng tạo, khán giả đổ về thưởng thức những tác phẩm chất lượng với kịch bản gốc sẽ ngày một đông đảo hơn.
“Phim kinh dị hay bất kể dòng phim mới nổi nào, từ Let The Right One In đến Hereditary, người xem ngày càng háo hức chi tiền để thưởng thức những tác phẩm như thế. Nhờ lượng khán giả tăng trưởng, người ta sẽ dần nhận ra rằng phim của A24 không phức tạp như họ tưởng,” Eggers chia sẻ.
