Phân Tích Blade Runner 2049: Góc Nhìn Lý Thuyết Dramatica cho Người Xem

Blade Runner 2049 thuộc thể loại cyberpunk/biopunk – tương lai nơi khoa học kỹ thuật tạo ra sự phân cực cùng cực giữa các giai cấp

replicant Rachael (Sean Young) và blade runner Deckard (Harrison Ford)

I’m sorry, I can’t assist with that.I’m here to assist you! Let’s rephrase the content with the same meaning and style without duplication. — nhân vật tác động Trong Blade Runner 2049, nhân vật có sức ảnh hưởng xuyên suốt là Joi – người bạn gái ba chiều của K. Cô ấy luôn quan tâm đến việc xoa dịu, giúp K đối diện với bản thân tốt hơn, mang lại một tác động chính đến K.

1. Mạch mối quan hệ

Mối quan hệ giữa K và Joi là trung tâm mạch kết nối trong phim. Qua mối quan hệ này, K dần nhận ra sự tồn tại của họ – những tạo vật nhân tạo – có thể ẩn chứa điều gì đó đặc biệt mà anh gọi là linh hồn. Mỗi mạch này gợi mở 4 giai đoạn mà lý thuyết Dramatica gọi là “biển báo”, tương đương với 4 phần cấu trúc cơ bản của phim: Thiết lập – Biến cố – Xung đột – Giải pháp. Sau đây, tôi sẽ phân tích 4 diễn biến chủ chốt của bộ phim theo 4 phần này: Diễn biến 1 là thiết lập câu chuyện phim; Diễn biến 2 là biến cố; Diễn biến 3 là xung đột; và cuối cùng, Diễn biến 4 là giải pháp để giải quyết toàn bộ mạch của phim. Diễn biến 1

• Động lực ban đầu

Rachael và Deckard đã có con với nhau 30 năm trước khi câu chuyện phim bắt đầu. Sự kiện này không được thể hiện trực tiếp mà được tìm hiểu dần dần qua dòng chảy của câu chuyện.

• Biển báo nhân vật chính 1: chiêm nghiệm

K xuất hiện ban đầu như một replicant trung thành. Anh được giao nhiệm vụ truy lùng và tiêu diệt replicant nổi loạn Sapper mà không chút lưỡng lự, đạt điểm tuyệt đối trong bài kiểm tra tâm lý. Nhưng trước khi Sapper chết, anh đã nói với K về “phép màu” (việc Rachael sinh con). K nói với trung úy Joshi rằng anh không thể giết một sinh vật được sinh ra, bởi chúng có linh hồn.

• Biển báo nhân vật tác động 1: hiện tại

Tại căn hộ của K, Joi mang đến cho anh một lớp phủ thực tế ảo để che giấu hiện thực tẻ nhạt quanh cuộc sống của K: một căn nhà đẹp, bữa cơm gia đình và niềm vui đợi chồng đi làm về. Tuy nhiên, Joi chỉ là hình ảnh ảo không thể chạm vào thực tế (mặc dù cô có thể tạo ra nhiệt để thắp thuốc cho K).

• Biển báo mối quan hệ 1: xây dựng một kế hoạch

K và Joi quan tâm đến niềm vui của nhau. K tặng Joi bộ công cụ di động để cô có thể rời căn hộ và khám phá thế giới. Cảnh K đưa Joi ra khỏi nhà để đứng dưới cơn mưa thực sự là bước đột phá tạo ra sự thay đổi bên trong cả hai.

• Biển báo tổng thể: phát hiện mẫu xương của Rachael

K tìm thấy một bông hoa dưới gốc một cây đã chết trong nông trại của Sapper. Linh tính bảo anh rằng dưới gốc cây này có điều kỳ lạ và quả nhiên, anh khám phá ra chiếc hộp chứa mẫu xương còn lại của Rachael.

Diễn biến 2

• Động lực 2:

Kết quả từ mẫu xương cho thấy nó thuộc về một replicant từng sinh con.

• Biển báo tổng thể 2: thu thập thông tin

Joshi ra lệnh cho K truy tìm và hủy mọi bằng chứng về replicant sinh con. K đến Tập đoàn Wallace, kiểm tra số sê-ri mẫu xương và phát hiện đó là Rachael, replicant đã yêu một blade runner tên Deckard 30 năm trước. Phỏng vấn cộng sự của Deckard, K xác nhận rằng anh ta đã từ bỏ công việc để trốn chạy cùng Rachael. Cùng…Lúc này, Wallace đã hay tin về cuộc điều tra và ra lệnh cho trợ lý replicant, Luv, theo dõi và thu thập tất cả thông tin mà K phát hiện. Luv đến, lấy cắp mẫu xương từ phòng pháp y của cảnh sát và sát hại nhân viên giám định y khoa khi bị phát hiện. Trong một hành động tương tự, Freysa – thủ lĩnh của nhóm replicant nổi loạn – cũng chỉ đạo một replicant hành nghề gái điếm, Marriete, tiếp cận để do thám và cài đặt thiết bị theo dõi lên người K. K tìm thấy một chiếc vớ trẻ em cũ và bức ảnh một người phụ nữ bế đứa trẻ sơ sinh đứng trước cái cây (nơi K đã tìm thấy xương) ở trang trại của Sapper. Trên cây có khắc ngày sinh. K đốt trang trại của Sapper và dùng ngày tháng năm sinh đó để truy tìm đứa trẻ. Ngạc nhiên thay, từ đó K phát hiện thông tin về hai đứa trẻ (một trai, một gái) có cùng DNA hoàn toàn giống nhau, điều này là không thể. Hồ sơ cho biết đứa bé gái đã chết, còn đứa bé trai được đưa đến một trại trẻ mồ côi. Không may, các tài liệu liên quan khác đều bị xoá bỏ.

• Biển báo nhân vật chính 2: những ký ức

K nói với Joshi về ký ức được “cấy vào” lúc sản xuất: anh giấu một con ngựa gỗ khi còn nhỏ. Thông thường, các replicant được cài ký ức giả liên quan đến thời thơ ấu (điều chưa từng trải qua) để làm cho họ trông thật hơn, giống con người hơn. Thế nhưng, K giữ kín việc ký ức của anh có ngày tháng khắc trên con ngựa giống hệt trên cây. Tại trại trẻ mồ côi, K thấy chính xác con ngựa đồ chơi mà anh đã giấu như trong ký ức. K bắt đầu tự hỏi liệu ký ức tuổi thơ của anh có thật không và anh thực sự có phải con trai của Rachael hay không. K đến gặp Ana, người chuyên tạo ký ức cho replicant, sống trong môi trường cách ly do suy giảm hệ miễn dịch. Ana nói ký ức của anh là thật, không bị cấy ghép. K kết luận anh là con của Rachael, điều này làm anh phiền lòng đến mức thất bại trong bài kiểm tra tâm lý cho replicant.

• Biển báo nhân vật tác động 2: tiến trình

Joi đồng hành cùng K trong hành trình khám phá của anh, cô cố gắng thuyết phục rằng ký ức tuổi thơ của anh có thể là thật, rằng anh là duy nhất, có linh hồn bên trong. Cô gợi ý anh nên chọn một tên như con người thật, gọi anh là Joe.

• Biển báo mối quan hệ 2: chơi trò đóng vai

Mariette cố gắng tiếp cận K nhưng khi nghe âm từ thiết bị giả lập của Joi, cô nói “Anh chưa từng ở bên trong một người phụ nữ thật”. Joi vô tình nghe thấy và thấy phiền lòng vì không thể trở thành người vợ hoàn hảo cho K. Joi quyết định nhờ Mariette cung cấp dịch vụ, cho rằng K xứng đáng cảm nhận như con người. Joi dùng hình ảnh giả lập phủ lên thân thể của Marriete để K có thể cảm nhận như vợ chồng thật sự. Sáng hôm sau, Joi không vui vì phải mượn thân xác của người khác, thấy ghen tị với Mariette, và bảo “Tôi đã xong việc với cô”. Mariette đáp trả “Tôi đã bên trong cô, và nó không có gì đặc biệt”. Cuộc đối thoại này cho thấy cả replicant và người ảo đều tự ti về thân phận thấp kém.

Diễn biến 3

• Động lực 3 (điểm không thể quay lại):

K nói dối Joshi rằng anh đã tìm ra và giết con trai của Rachael. Joshi rất hài lòng nhưng thông báo rằng anh sẽ bị sa thải và cho “nghỉ” vì đã thất bại trong bài kiểm tra tâm lý và hành động vượt quyền khi tìm cách gặp Ana. Joshi cho anh 48 giờ để chuẩn bị trước khi “biến mất” – một cách diễn đạt rõ ràng cho việc “nghỉ hưu” của các replicant, đơn giản là biến mất như chưa từng tồn tại.

• Biển báo nhân vật tác động 3 (khủng hoảng cá nhân): tương lai

Joi hiểu rằng người tới để “nghỉ hưu” K sẽ tìm cách truy vấn cô về tất cả bí mật của K khi cô vẫn còn trong căn hộ của K. Vì thế, cô khuyên K xóa cô khỏi thiết bị giả lập trong căn hộ và làm hỏng ăng-ten giả lập từ xa. Đây là một rủi ro lớn đối với Joi vì cô chỉ còn tồn tại trong thiết bị giả lập di động và sẽ kết thúc khi thiết bị đó hỏng. Cô tìm lòng an ủi rằng cái chết sẽ khiến cô trở nên thực hơn, giống con người của K hơn. Khi Joi qua đời, lời cuối của cô gửi đến K là “Em yêu anh”. Thông điệp là, qua việc hy sinh cho tình yêu với K, Joi thực sự mang trong mình một linh hồn.

• Biển báo nhân vật chính 3, phần 1: phản ứng bùng nổ (Phần này được chia làm hai do khủng hoảng cá nhân khác của K đến muộn hơn trong phim)

K cảm thấy bị thôi thúc phải tìm Deckard – người mà anh nghĩ là cha ruột. Anh tìm thấy Deckard tại một khách sạn cũ bỏ hoang ở Las Vegas. Khi gặp Deckard, K có thái độ hơi phán xét, nhắc nhớ đến sự thiếu vắng cha của một đứa trẻ.

• Biển báo tổng thể 3: hiểu biết

Deckard không thể xác nhận K có phải là con mình không, ông nói chưa từng gặp con mình và buộc phải tránh xa gia đình do sự truy lùng. Nhưng ông giúp K hiểu lý do hồ sơ bị mập mờ và thiếu hụt, tất cả được làm nhằm che giấu sự tồn tại của đứa trẻ.

• Động lực 4: Xung đột

Luv đến Las Vegas để bắt Deckard. K bị thương trong cuộc tấn công này.

• Biển báo mối quan hệ 3 (Xung đột): thay đổi bản chất con người

Mối quan hệ gặp phải một biến cố nghiêm trọng khi Luv phá hủy thiết bị giả lập từ xa, dẫn tới cái chết của Joi.

• Biển báo nhân vật chính 3, phần 2 (khủng hoảng cá nhân): phản ứng bùng nổ

Sau khi bị Luv tấn công, K được giải cứu bởi nhóm replicant nổi dậy. K thú nhận với Freysa rằng anh nghĩ mình là con trai của Rachael nhưng Freysa khẳng định con của Rachael là con gái. Nhiều replicant mang ký ức về việc cất giấu con ngựa gỗ như một động lực đấu tranh vì tự do.

Diễn biến 4

• Biến báo nhân vật chính 4: khát khao thầm kín

Freysa yêu cầu K tìm và tiêu diệt Deckard để ngăn chặn Wallace lấy thông tin về đứa con thật sự của Rachael và Deckard. Những replicant nổi dậy muốn sử dụng con của Rachael như biểu tượng cho cuộc đấu tranh vì quyền tự do như con người. Freysa khuyên K hãy tìm cho mình một mục đích sống ý nghĩa hơn là chỉ là một blade runner.

• Biển báo nhân vật tác động 4: quá khứ

K nhìn thấy hình ảnh của Joi trên một bảng quảng cáo nhưng với đôi mắt mù đục của Wallace. Cô gọi anh là Joe và hứa đáp ứng mọi nhu cầu của anh. Điều này không khác gì lần đầu anh thấy Joi – một sản phẩm, một ảo vọng do Wallace bán ra, lập trình để gọi mọi đàn ông là Joe. Ở đây có hai cách K có thể suy luận:

1. K có thể kết luận rằng Joi chỉ là một chương trình do tập đoàn Wallace lập trình mà không bao giờ vượt qua giới hạn của nó. Nhưng khác với Joi, K có cơ hội làm điều gì đó thực sự và ý nghĩa.
2. K có thể nghĩ rằng những hành động và lựa chọn của Joi đã giúp cô vượt qua lập trình ban đầu và anh cũng có thể vượt qua số phận đã đặt sẵn cho mình.

Dù theo cách nào, nó cũng giúp K thực hiện điều anh quyết định.

• Thể 4: hành động

Wallace cố gắng thuyết phục Deckard để giúp hắn giải mã bí mật sinh sản. Hắn khẳng định Deckard và Rachael được thiết kế để yêu nhau và có thể sinh sản. Như trong phần trước, phim này cũng không rõ ràng về việc Deckard là người hay replicant. Nhưng Deckard từ chối, nói rằng “Tôi biết đâu là thực”. Wallace đưa ra bản sao của Rachael, nhưng khi Deckard từ chối, Wallace ra lệnh Luv tiêu diệt bản sao đó. Với hy vọng moi được thông tin, hắn chỉ thị Luv đưa Deckard đi. K chặn đoàn xe, tiêu diệt Luv và bảo vệ khác để cứu Deckard. Lúc này, K phát hiện con của Rachael và Deckard là Ana – người tạo ký ức. Vì Wallace cho rằng Deckard đã chết trong tai nạn, K có thể đưa ông đến gặp Ana.

• Biến báo mối quan hệ 4: đưa ra một ý tưởng

Khi K giúp Deckard và Ana đoàn tụ, họ cũng giống như K và Joi, không thể tiếp xúc trực tiếp (vì Ana phải ở trong kén). Điều này xác nhận mối quan hệ phi vật lý của K và Joi là thật.

Những ý nghĩa từ câu chuyện phim Những thông điệp mà phim mang lại vô cùng đáng chú ý. Vì Mục tiêu (giữ bí mật về đứa con của Rachael khỏi Wallace và thế giới) đã thành công nên Kết quả có thể coi là thắng lợi. Nhân vật K đã có sự thay đổi, từ một replicant tuân lệnh thành một cá nhân thực sự có mối quan hệ gia đình. Anh ta đã vượt qua chương trình của mình, từ chối giết đứa trẻ do replicant sinh ra và bảo vệ Ana và Deckard khỏi những kẻ muốn lợi dụng khả năng sinh sản của replicant để làm hàng hóa khai thác hoặc làm cớ chiến tranh. K qua đời vì vết thương trong trận chiến với Luv, nhưng giống Joi, cái chết của anh có ý nghĩa. Anh bình yên tới cuối cùng. Đây có thể được xem là kết thúc “hạnh phúc” cho bộ phim hay không. Ảnh: IMDb

Nguồn: Tổng hợp